Jesteś tutaj:
  1. Start
  2. O szkole
  3. Patron

Patron

ADAM MICKIEWICZ - PATRON PSP NR 28 W RADOMIU

 

 

W RODZICIELSKIM DOMU

O zaszczytne miano miejsca urodzenia wieszcza ubiegają się Zaosie i Nowogródek. Rodzinna legenda głosi jednak, że Adam - który przyszedł na świat w noc wigilijną - urodził się w karczmie, w połowie drogi między tymi miejscowościami.

 

KŁOPOTY Z KALIGRAFIĄ

Poeta wspominał: "W dzieciństwie czułem wstręt do pisania. Uczono nas wtedy kreślić litery na deszczułce. Matka mi raz powiedziała: piszesz jak, kura grzebie". Później zdarzało się Mickiewiczowi prosić przyjaciół o przepisywanie rękopisów na czysto.

Dzieciństwo zachowało się w pamięci Adama jako okres "sielsko-anielskiego" szczęścia.

W maju 1812 roku, gdy Adam nie miał jeszcze 14 lat w życie sennego miasteczka - Nowogródka - wraz z wielką armią Napoleona wkroczyła historia. Z Napoleonem poeta zawsze wiązał nadzieje na wyzwolenie uciskanych narodów.

Młody Mickiewicz uczył się w sześcioklasowej szkole prowadzonej przez dominikanów - Adam był najzdolniejszym uczniem. Po ukończeniu nowogródzkiej szkoły zgłosił się wraz z kolegą, Janem Czeczotem, do Wileńskiego Instytutu Medycznego. Z nieznanych przyczyn nie został przyjęty, postanowił więc zdawać na uniwersytet.

 

NAUKA I ZABAWA

"Był on podówczas dość przystojny, z czarnym okiem, z długimi, ciemnymi włosami i łagodnym uśmiechem na ustach. Często zamyślony i rozmarzony. Wzbudzał ogólną sympatię". Tak opisał Mickiewicza jeden z wileńskich studentów, kolegów poety.

Studia uniwersyteckie (1815) Mickiewicz rozpoczął na wydziale fizyko-matematycznym, dopiero na drugim roku mógł się poświęcić wybranym przez siebie naukom filologicznym.

Jako student trzeciego roku wraz z grupą kolegów założył Tajne Towarzystwo Filomatów. W tym gronie Adam czytał swoje pierwsze utwory. W 1819 roku poeta został skierowany do powiatowej szkoły w Kownie, gdzie pracował jako nauczyciel. Pewnego dnia zawitał do Tuhanowicz, tam mieszkał jego przyjaciel. prawdopodobnie wtedy zobaczył pierwszy raz swą wielką miłość - Marylę Wereszczakównę.

Po powrocie do Kowna, w styczniu 1812 roku Mickiewicz zaczął pisać "Romantyczność". Mocą swojego talentu poeta uczynił okolice Nowogródka zaczarowaną krainą poezji. Ogromne wrażenie zrobiło na nim malownicze jezioro Świteź. W tym okresie powstała również IV część Dziadów.

Wiosną 1822 wydał pierwszy tomik poezji - poetycki Manifest głoszący wyższość prawdy serca nad oschłym rozumem.

Akcja większości ballad rozgrywa się w konkretnych miejscach, które poeta odwiedził (w Rucie, Cyrynie, nad brzegami Świtezi). W lutym 1823 roku wprowadza do II części Dziadów kilka poprawek.

W tym samym okresie co Dziady powstaje pierwsza w polskiej literaturze powieść poetycka "Grażyna" (1823).

 

W WIĘZIENIU

Wigilię 1823 roku Mickiewicz jak zwykle spędza w Wilnie, w gronie przyjaciół. Tym razem świąteczny wieczór zastał ich w... więzieniu. Dramatyczne wydarzenia z tego okresu przedstawił poeta w III części Dziadów.

Po półrocznym pobycie w więzieniu Mickiewicz zostaje zwolniony za poręczeniem Joachima Lelewela. Rok po aresztowaniu otrzymuje nakaz opuszczenia Wilna i udania się do wyznaczonego miejsca w głębi Rosji. Zostaje skierowany do pracy w gimnazjum w Odessie. Przebywa także w Petersburgu.

 

ŻYCIE ORIENTALNE

Przez pięć lat poeta przebywa w państwie carów. W 1826 roku ukazują się "Sonety Krymskie" - zapis orientalnej podróży, w której poeta czuje się samotny, pisze o swej tęsknocie wygnańca.

W Moskwie poznaje Puszkina - pisarza rosyjskiego. W tym okresie powstaje kolejny utwór wieszcza "Konrad Wallenrod" (1828).

 

ROMANTYCZNA WĘDRÓWKA

W 1829 roku Mickiewicz wyjeżdża z Rosji. Rozpoczął podróż po Szwajcarii, odwiedził również Włochy i Niemcy. W towarzystwie Krasińskiego zdobywał alpejskie szczyty.

W tym okresie powstał jeden z najbardziej wstrząsających wierszy Mickiewicz "Do matki Polki"- tragiczna wizja pozbawionego nadziei na zwycięstwo męczeństwa Polaków.

O wybuchu powstania styczniowego dowiaduje się w Rzymie (1830). Postanawia wyjechać do Paryża. Do Królestwa nie udaje mu się przedostać. W marcu 1832 roku przyjeżdża do Drezna - tu właśnie powstaje III część dziadów oraz "Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego".

 

NA PARYSKIM BRUKU

Wiosną 1832 roku przybywa do Paryża. Spotyka tu Juliusza Słowackiego. Rozpoczyna pracę nad "Panem Tadeuszem". Pisanie poematu przynosi mu wiele radości, a grono najbliższych przyjaciół z uwagą śledzi rozwój utworu. W 1834 roku zostaje wydany "Pan Tadeusz".

Mickiewicz bierze ślub z Celiną Szymanowską - w 1835 roku urodziła się córka poety Maria (Mickiewicz powitał narodziny dziecka z ogromną radością, pieszczotliwie nazywa córkę Misią).

W 1836 roku rodzi się syn Władysław, Mickiewicz otrzymuje posadę profesora literatury łacińskiej w Lozannie. powstają wiersze zwane lirykami lozańskimi.

W 1840 roku urodziła się druga córka, Helena. Mickiewicz powraca do Paryża i obejmuje katedrę literatur słowiańskich w College de France. Nominacja Mickiewicza na tak prestiżowe stanowisko była ogromnym sukcesem polskiej emigracji.

Mickiewicz w czasie wykładów prawie nie korzysta z notatek, porywając audytorium bezpośredniością i swobodą. Tekst jego paryskich prelekcji został później opublikowany.

W 1845 roku Mickiewicz wyjeżdża do Szwajcarii do przebywającego tam Towiańskiego - przyjaciela poety.

 

WÓDZ I PROROK

Licząc na wojnę między Austrią a Włochami Adam Mickiewicz rozpoczął w 1848 roku Tworzenie legionu polskiego. Przybył do Rzymu i starał się o audiencję u papieża Piusa IX. Był przekonany, że jego błogosławieństwo ułatwi tworzenie legionu.

W 1848 poeta wyjeżdża z Rzymu do Paryża, gdzie obejmuje redakcję pisma la Tribune des Peuples (Trybuna Ludów). Pierwszy numer redagowanego przez Mickiewicza dziennika ukazał się 15 marca 1849 roku.

W 1850 roku rodzina Mickiewiczów powiększa się o szóste dziecko. Poeta traci posadę.

 

OSTATNIA PODRÓŻ

W 1855 roku Mickiewicz przyjeżdża do Konstantynopola, gdzie tworzono polskie formacje wojskowe. Głównym celem podróży poety było zażegnanie konfliktu między dwoma organizatorami pułków polskich w Turcji.

Była to ostatnia podróż poety - Adam Mickiewicz umiera 26 listopada 1855 roku.

Od chwili narodzin Mickiewicza minęło ponad dwieście lat, nie pojawił się żaden poeta, który mógłby odebrać mu miano największego z największych. Potęga jego dzieł sprawia, że ważny staje się również każdy szczegół biografii, każde miejsce, w którym "cząstkę swej duszy zostawił".

W 1890 roku prochy Mickiewicza zostały uroczyście przewiezione z paryskiego cmentarza Montmorency do krypty na Wawelu.

 

Życiorys Adama Mickiewicza opracowała nauczycielka jezyka polskiego Barbara Kwiatkowska